جشنواره خاتم
Khatam Festival

یادداشت و مصاحبه

نظارت در سیره حکومتی پیامبر اکرم (ص)

در این مقاله برآنیم به موضوع «نظارت در سیره حکومتی پیامبر اعظم(ص)» بپردازیم. برای این منظور، پس از تعریف نظارت، شیوه‌های اعمال نظارت در حکومت نبوی؛ یعنی نظارت متقابل دولت و مردم بر یکدیگر را طرح می‌کنیم
ادامه مطلب ...

قناعت (سیره نبوی)

قناعت و خرسندی یکی از ویژگی‌های پسندیده انسان‌های باایمان است. افراد خودساخته در پرتو چنین روحیه‌ای، هیچ‌گاه به مال و منال دیگران چشم طمع نمی‌دوزند و برای کسب مال و مقام، شخصیت والای خویش را پای‌مال نمی‌کنند. آموزه‌های دینی، مسلمانان را در…
ادامه مطلب ...

فضائل اجتماعی پیامبر

خداوند متعال در قران کریم از فضائل اجتماعی  پیامبر اسلام(صلی‌الله علیه وآلهئوسلم)، که در ارتباط و تعامل ایشان با اعضای جامعه ظهور و بروز می‌یافت، مانند حسن خلق، صبوری، عفو و گذشت، مداراو مهربانی، مشورت، مسئولیت‌پذیری، امانت‌داری، صداقت و…
ادامه مطلب ...

شیوه‌های تعاملی پیامبر(ص) برای تحکیم روابط اجتماعی

پیامبرص از بهترین شیوه‌های ارتباطی برای معرفی و شناساندن دین خدا بهره برده‌اند. ایشان توانستند با سنجش افکار عمومی و نوع نیازهای آنان، بهترین خط‌مشی‌ها و تعامل رفتاری و گفتاری برای تحقق و اجرای قوانین الهی را به مردم معرفی کنند (محمدی،…
ادامه مطلب ...

شیوه‌های منکرستیزی پیامبر اعظم(ص)

یامبر گرامی اسلام(ص) در امر هدایت مردم، هم «بشیر» و هم «نذیر» است. اما در هیچ جای قرآن برای آن حضرت عنوان «بشیر» به تنهایی ذکر نشده است، ولی در موارد مختلف، فقط به عنوان «نذیر» معرّفی و تنها بیم‌دهنده و بازدارنده از بدی‌ها، قلمداد شده است:…
ادامه مطلب ...

شفاعت در سیره عملی پیامبر(ص)

پرسش: آیا سیره عملى پیامبر(صلى الله علیه وآله) اصل شفاعت را تأیید مى‌کند؟ پاسخ: احادیث اسلامى و سیره مسلمانان نشان مى‌دهد که چنین درخواستى هم جایز است و هم در زمان پیامبر(صلى الله علیه وآله) وجود داشته است.
ادامه مطلب ...

روش‌ حکومتی پیامبر(ص) در مدیریت سرمایه اجتماعی

در این پژوهش سعی شد، با نگاه توصیفی‌ـ اکتشافی و روش تحلیل مضمون اسنادی، روش ایشان در اصلاح روابط و مناسبات اجتماعی و تشکیل جامعه اسلامی از سیره استخراج و در ادامه اثر آن اقدام یا اصل در کیفیت روابط اجتماعی بررسی شود. ایجاد امت واحده اسلامی…
ادامه مطلب ...

روش تصمیم گیری پیامبر(ص)

در سیره مدیریتی پیامبر(ص) موارد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد، ایشان نیز چنین بود. به عنوان نمونه ایشان به منظور برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در شهر مدینه، اقدام به سرشماری مسلمانان و ثبت اطلاعات مربوط به آنان نمود.
ادامه مطلب ...

روزه در حدیث و سیره نبوی

مرحوم کلینی از امام باقر(ع) نقل کرده است که چون ماه رمضان نزدیک شد و سه روز از شعبان مانده بود بلال به دستور رسول‌الله(ص) مردم را جمع کرد و آن حضرت بر آنان خطبه خواند و آمدن رمضان و فضائل آن را بیان فرمود. به این طریق با ورود ماه رمضان در…
ادامه مطلب ...

رفق و مدارا در سیره نبوی

اسلام دینی جهان شمول است و مخاطبان «قرآن کریم» نه تنها مسلمانان، بلکه تمامی انسان‌هایی هستند که رسیدن به اوج کمالات انسانی و رستگاری، مقصود نهایی آنان است. در قرآن و سیره نبوی، «اصل رفق و مدارا» به عنوان مهمترین اصل در ارشاد و هدایت…
ادامه مطلب ...

رفتار پیامبر(ص) با همسر

درباره خصوصیات روحی، سجایای اخلاقی و جزئیات رفتار و گفتار یک فرد، هیچ‌کس نمی‌تواند، همانند همسر و شریک زندگانی‌اش داوری کند؛ زیرا در فراز و نشیب‌های زندگی با وی همراز و همراه بوده است. یکی از همسران رسول خدا(ص) که اغلب در حضور و مصاحبتش…
ادامه مطلب ...

بررسی شیوه‌های ایجاد ارتباط و اطلاع زسانی در سیره نبوی

ارتباط و اطلاع رسانی در سیره رسول خدا(ص) یکی از مهمترین راه‌کارهایی بود که پیامبر اسلام توانست به وسیله آن جامعه عربی را به مفاهیم اسلام نزدیک کرده و اتحاد و انسجام را در بین مسلمانان به وجود آورد، ایشان با ارتباط چهره به چهره و استفاده از…
ادامه مطلب ...

اعزام مبلّغ در سیره نبوی(ص)

اسلام دین خیر و سعادت است و بدان دعوت می‌کند. اصلاً اسلام دین تبلیغ به خیر و نیکی است و هر مسلمانی موظف به تبلیغ خیر و خوبی و نفی شر و بدی است، از این‌رو از همان ابتدای ظهور اسلام تبلیغ مورد توجه و عنایت خاص رسول‌خدا(ص) و به تبع اصحاب و…
ادامه مطلب ...

سجده بر خاک (سیره نبوی)

امروزه شیعیان برخلاف اهل سنت بر مهر و امثال آن سجده می‌کنند. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که آیا رسول‌الله(صلی‌الله علیه وآله وسلم) مثل شیعیان امروزی بر مهر و امثال آن سجده می‌کردند و این‌که مهر در نماز از چه زمانی و توسط چه کسی…
ادامه مطلب ...

روابط خارجی در سیره پیامبر(ص)

پیامبر گرامی(ص) پس از هجرت به مدینه و تأسیس دولت اسلامی، به تنظیم روابط خود با سرزمین‌های مجاور پرداخت. منظور از روابط خارجی مجموعه تعاملات و برخوردهای پیامبر(ص) به عنوان حاکم اسلامی، با سایر حکومت‌ها و ساکنان قلمروهای دیگر است که بی‌تردید…
ادامه مطلب ...

رعایت اهلیت ها در مدیریت پیامبر(ص)

اهلیت به معنی برخورداری از شایستگی لازم برای تصدی امور در حیطه‌های مختلف می‌باشد. رعایت این اصل در عرصه‌ی مدیریت، یکی از مهمترین مسائل محسوب می‌شود. رعایت این اصل به قدری اهمیت دارد، که خداوند متعال در قرآن کریم، در مورد آن هشدار داده است:…
ادامه مطلب ...

ذکر در سیره نبوی

عبادت برگرفته از واژه عربی عبد به معنای بندگی و خضوع و تذلل است.۴ عبادت اظهار بندگی به درگاه خداوند است و این اظهار بندگی ملزوماتی دارد که در سیره و کلام رسول خدا (صلی‌الله علیه وآله وسلم) بدان پرداخته شده است.
ادامه مطلب ...

دلایل اعتبار سنت نبوی

اصلی‌ترین دلیل اعتبار سنّت و کلام نبوی برای مسلمانان، پذیرش رسالت ایشان است؛ زیرا مهم‌ترین سخن و ادّعای پیامبر خدا(ص)، ادعای پیامبری از جانب باری‌تعالی و نزول فرشته وحی بر ایشان است. پذیرش این جایگاه و منصب از جانب مسلمانان، مستلزم آن است…
ادامه مطلب ...

درآمدی بر تفویض اختیار و مسئولیت خواهی در سیره نبوی

هر پست و مقام و جایگاهی که به افراد واگذار می‌شود، به میزان اهمیتی که دارد، مسئولیت‌آور است. سیره پیامبر(ص) نیز چنین بود. وی افراد مناسب و لایق را برای هر کاری انتخاب و وظایف او را گوشزد کرده و در مقابل از آن‌ها بازخواست می‌کرد و در صورت…
ادامه مطلب ...

حکم حکومتی در سیره­ پیامبر اعظم(ص)

قرار و ثبات از خصیصه­های اصلی شریعت اسلام است، اما مقتضیات زمان درحال تغییر و تطور؛ از این­رو شارع مقدس برای پیشبرد اهداف بشر براساس قوانین محکم الهی راه کار نشان داده است. یکی از آن­ها احکام لازم الإجرای صادر شده از سوی حاکم اسلامی به نام…
ادامه مطلب ...

حق والدین بر فرزندان در سیره نبوی

از منظر اسلام، انسان در مقابل تمام نعمت‌های الهی پیرامون خود، موظف و مسئول است. او باید در عین استفاده و بهره‌مندی از این نعمت‌ها شکرگزار لطف الهی باشد و حقوق آنها را به جا آورد؛ از جمله این نعمت‌ها، نعمت داشتن پدر و مادر است؛ پدر و مادری…
ادامه مطلب ...

تهجد و شب‌ زنده‌داری در سیره پیامبر اکرم(ص)

تهجد و شب زنده داری و دعا و مناجات در شب‌ها سکّویی است که انبیاء و اولیاء و صُلحاء از آنجا تا بی‌نهایت پرواز کرده‌اند و مقرّبان درگاه ربوبی هرچه دارند، از شب زنده داری‌ها و مناجات‌های شبانه دارند.
ادامه مطلب ...

تربیت کودک در نگاه نبوی

دانش روانشناختی امروز، تا آنجا که بر بهره از تعالیم بالنده اسلام و سخنان سازنده معصومان: استوار نیست؛ صوری و بدون ژرف‌نگری است. دانشمندان غرب تأثیرات در تربیت کودک را پس از تولد، و حتی در سنین شش ماهگی، ثمربخش می‌شمارند؛ اما تربیت کودک در…
ادامه مطلب ...

تبلیغ خصوصی (سیره نبوی)

تبلیغ، رساندن مجموعه اطلاعاتی به مخاطب به منظور اقناع و برانگیختن احساسات او به سود یا بر ضد یک موضوع است. یکی از گونه‌های تقسیم‌ بندی‌های تلیغ، تقسیم به «تبلیغ خصوصی» و تبلیغ گروهی» است.
ادامه مطلب ...