مصاحبه با جهانگیر خسروشاهی

جهانگیرخسروشاهی:

جشنواره «خاتم» یک اتفاق مبارک است

 

جهانگیر خسروشاهی با اشاره به اهمیت برگزاری جشنواره خاتم گفت: جشنواره خاتم با تاخیر در حال برگزاری است اما باز هم غنیمت است که بعد از این سال‌ها به این نتیجه رسیدند که باید انجام دهند. این فرصت یک غنیمت برای نویسندگان حوزه مقاومت و انقلاب است که پیرامون پیامبر اسلام دست به نگارش بزنند.

وی پیرامون تولید داستانی پیرامون زندگی پیامبر با زبان و ابزار روز گفت: این‌که به شکل امروزی می‌شود داستان پیامبر نوشت به توانایی نویسنده باز می‌گردد که بتواند زمان را پشت سر بگذارد. بنابراین این امکان وجود دارد که پیرامون شخصیت پیامبر نوشت، منتها این‌که شخصیت پیامبر حلول کند در یک انسان امروزی شبیه برخی از داستان‌هایی که مسیحیان پیرامون مسیح (ع) نوشته‌اند و یا بودایان در مورد بودا نوشته‌اند با توجه به این‌که آنها معتقد به حلول و تناسخ هستند و اگر ما بخواهیم حتی بارقه‌ای از شخصیت پیامبر را حلول یافته در یک شخصیت امروزی ببینیم به نظرم این یک تفکر گمراه کننده و اشتباهی است و نباید در این مسیر قدم گذاشت زیرا منجر به بدعت خواهد شد. البته نظر نهایی را باید اهل فن و علما بدهند که در فقه، حکمت و هنر متبحرند.

*معرفی یک هزارم شخصیت پیامبر در نوع خود موفقیت است

این نویسنده اضافه کرد: ما نباید به دنبال این باشیم که از روش‌های مسیحیت استفاده کنیم ولی این‌که ما بیشتر پیامبر اکرم را بشناسیم و به واسطه آن درک بهتری به جامعه ارائه کنیم و این درک ملموس باشد به نظر من شدنی است و اگر بتوانیم یک هزارم شخصیت پیامبر و مکتب ایشان را نشان دهیم و معتقدین به این مکتب را نشان دهیم به نظرم توانسته‌ایم در معرفی شخصیت حضرت رسول موفق باشیم.

او در بخش دیگری از سخنانش گفت: همه از خورشید حیات می‌گیریم و زندگی ما در گردش به دور خورشید معنا پیدا می‌کند. حال در زندگی معنوی نیز شمس وجود رسول گرامی اسلام نیز مانند این است ولی نباید مدعی شد که می‌توان به خورشید نزدیک شد زیرا این از محالات است. ما برای رسیدن به شخصیت پیامبر باید از طریق اطرافیان وارد شویم. شخصیت حضرت خدیجه(س) یکی از شخصیت‌های نزدیک به پیامبر است که می‌توان به ایشان پرداخت تا بتوانیم تبلور شخصیت پیامبر در او را ببینیم. بسیاری از افراد را می‌توان پیدا کرد که به واسطه آن‌ها شخصیت پیامبر را به مخاطبان معرفی کنیم.با کارگروه‌های ورزیده و با استفاده از کتب سیره می‌توان مبانی رفتاری و اخلاقی پیامبر را استخراج کرد تا مورد استفاده داستان نویسان قرار بگیرد.

*قصه‌های قرآنی یک پایگاه محکم در قصه‌نویسی است

خسروشاهی با اشاره به این‌که قرآن ترازی برای قصه‌گویی دینی است گفت: ما چون در قرآن کریم قصه داریم و این کتاب برای بسیاری از مسائل و پیام‌هایش یک قصه‌ای را طرح می‌کند و قصص قرآنی در شمارش نیست و تالیف‌های آن نیز زیاد است. قصه‌های قرآنی از آنجا که با فطرت انسانی همراه است،  از این رو می‌توان گفت که در قصه‌نویسی یک پایگاه محکم داریم و به عنوان یک نوع روش می‌تواند راهنمای قصه‌نویسان قرار بگیرد. اما برخی دوستان که سلیقه‌هایشان، سلیقه تراز دینی نیست با رجوع به ترجمه روایت و یا تفاسیر، بدون ذوق و سلیقه آنها را به عنوان قصه دینی منتشر کرده اند. در حالی که اگر خلاقیت در فردی باشد با استفاده از عنصر تخیل می‌تواند آنها را پردازش کند.

این نویسنده گفت: داستان نویسی در حالی در کشورهای اسلامی شروع شد که حمله ترجمه غربی به کشورهای اسلامی آغاز شده بود. در دوره‌ای که کشورهای اسلامی ترجمه زین سو انجام می‌دادند در حوزه داستان کاری نکردند و فلسفه و نجوم و … را به کشورهای غربی می‌فرستادند اما آنها داستان و تخیل برای ما فرستادند. نسخه‌ای که ما به عنوان رمان می‌شناسیم هنوز توسط داستان نویسان اسلامی فتح نشده است البته کارهایی شده اما چند مانع برای جهانی شدن آنها وجود دارد. دروازه بانی فرهنگی غربی‌ها به شدت قوی است و اگر کاری با عنوان رسول گرامی (ص) تولید شود آنها این اثر را پشت فیلترهای خود نگه می‌دارند؛ چنان‌که حضرت مسیح هم در غرب مورد سانسور قرار گرفته و تصاویر معوجی از ایشان در رمان‌ها و فیلم‌ها به تصویر در آمده است.

*رایزنی‌های فرهنگی کوتاهی کرده‌اند

وی در بخش دیگری از سخنانش به عدم وجود یک شبکه توزیع مناسب برای رساندن آثار شاخص دینی به مخاطبان جهانی تصریح کرد و گفت: کتاب‌های شایسته‌ای نوشته شده، اما ناشرهایی که این آثار را به دست مخاطبان برسانند نداریم که به نظرم از سوی رایزنی‌های فرهنگی ایران در کشورهای دیگر نیزکوتاهی‌هایی صورت گرفته است. ما برای این‌که فرهنگ اسلام و شخصیت رسول گران‌قدر اسلام را معرفی کنیم سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم. تنها کاری که شاخص است و دنیا آن را دیده فیلم مصطفی عقاد است که در قالب سینما انجام شده و بعد از آن کاری را مجید مجیدی انجام داد که بلافاصله غرب در برابر آن واکنش نشان داد و آن را سانسور کردند. بالاخره صهیونیست‌ها کاملاً کارهای ما را زیر ذره بین قرار می‌دهند و تلاش می‌کنند که کارشکنی کنند تا چنین کاری تولید نشود و اگر تولید شد، آن را نادیده می‌گیرند.

خسروشاهی در خصوص نوشتن داستان پیرامون مسائل دینی توسط نویسندگان یادآور شد و گفت: به عقیده من در مسائل فرهنگی تا کسی به کاری اعتقاد نداشته باشد ممکن نیست اتفاق درستی بیفتد، زمانی که قرار است در مورد یک عقیده کاری نوشته شود تا فرد خودش معتقد نباشد اثر نخواهد گذاشت و خروجی آن کار موفق نخواهد بود. به نظرم این‌طور کارها به کسانی که غیر مذهبی هستند اگر سپرده شوند خروجی مناسب را نخواهد داشت. علاوه بر این نویسنده‌ای که می‌خواهد در مورد شخصیت پیامبر اسلام کاری بنویسد لازم است اطلاعاتی داشته باشد تا بتواند اثری مبتنی بر منابع مستند بنویسد و از این رو لازم است یک فرد مطلع دست به چنین اقدامی بزند البته مراد من از مطلع افراد مجتهد نیست بلکه افرادی که دانشی نسبت به شخصیت و زمانه پیامبر داشته باشند می‌توانند دست به چنین عملی بزنند.

*جشنواره «خاتم» یک اتفاق مبارک است

وی در پایان به کارکرد جشنواره «خاتم» نیز اشاره کرد و گفت: جشنواره خاتم فوق العاده می‌تواند اثر گذار باشد و یک اتفاق مبارک است. در روزگاری که دشمنان پیامبر با استفاده از نام مبارک حضرت بر روی پرچم‌های خود انسان‌های مظلوم را ذبح می‌کنند تا چهره نورانی ایشان را مخدوش کنند، جشنواره خاتم رسالت بزرگ و مبرمی را انتخاب کرده و گام بسیار بلندی را بر می‌دارد.