حسین فتاحی
اغلب آثار دینی دارای نگاه تاریخی است و کمتر جنبه ادبی و داستانی دارد
حسین فتاحی از نویسندگان کودک و نوجوان، معتقد است اغلب آثاری که در حوزه ادبیات دینی و زندگی پیامبر خاتم منتشر شده است دارای نگاهی تاریخی است و کمتر به جنبه ادبی و داستانی توجه شده است، بنابراین باید تلاش کنیم آثاری تولید شود که با رعایت همه اصول ادبی و ساختارهای ادبیات داستانی به مساله بپردازد.
حسین فتاحی از نویسندگان کودک و نوجوان، اظهار کرد: بیشترین کتابی که درباره زندگی یک شخصیت نوشته شده آثاری است که به سیره، نقش سیاسی و تربیتی و اجتماعی پیامبر اسلام (ص) می‌پردازند. طی سال‌های متمادی از بدو اسلام تاکنون افراد مختلفی اعم از افراطی و غیره و با طیف‌های مختلف اقدام به تولید آثاری درباره زندگی پیامبر اکرم (ص) از دیدگاه خود کرده‌اند. در این میان، عده‌ای آثاری را که به عنوان آثار صحیح زندگی پیامبر (ص) مشخص کرده‌اند و در حال حاضر با ده‌ها کتاب صحیح زندگی پیامبر (ص)، مواجهیم و هنوز مشخص نیست کدام یک صحیح‌تر است. این مساله بیانگر توجه به زندگی پیامبر در همه سال‌ها و دوران‌ها و با دیدگاه‌های متفاوت است زیرا ایشان شخصیت بسیار تأثیرگذاری در زندگی بشر بوده‌اند. حتی خارجی‌های غیرمسلمان هم در آثارشان به زندگی این پیامبر پرداخته‌اند.
این نویسنده کودک و نوجوان ادامه داد: اما با بررسی این آثار به این نتیجه می‌رسیم که در اغلب این کتاب‌ها نگاه تاریخی به زندگی پیامبر اکرم (ص) شده است و ایشان را با توجه به زمانی که در آن زندگی کرده و تحول تاریخی که در آن زمان ایجاد کرده‌اند، دیده‌‌اند. حتی کتاب‌هایی که علما و مورخان شیعه نوشته‌اند دارای استنادهای تاریخی دقیقی است و کوشش کرده‌اند از راویان موثقی مطالب را روایت کنند تا مبادا کوچک‌ترین خدشه‌ای در بیان مطالب ایجاد شود، نیز زمینه تاریخی وجود دارد. بنابراین به شخصیت پیامبر بیشتر با شیوه نگارش و نگاه تاریخی پرداخته شده است و اگر امروزه بخواهیم این آثار را مطالعه کرده یا به مخاطبانمان پیشنهاد دهیم آن طور که باید و شاید مورد پسند مخاطب امروز نیست و ارتباط برقرار کردن با آنها سخت است.
فتاحی درباره ضرورت پرداختن به تولید این آثار برای بچه‌ها نیز گفت: پیامبر اکرم (ص) انسانی کامل و بهترین الگو برای بشر است. شخصیتی که در زمان خودش بیشترین تاثیر را بر مردم داشته است و در محیط زندگی‌اش توانسته جامعه پیشرفته علمی و معنوی‌ای بسازد و باعث ایجاد تمدن اسلامی در زمینه هنر، معماری، ادبیات، پزشکی و … شده است و ما نمی‌توانیم نسبت به این انسان بی‌تفاوت باشیم با این دیدگاه می‌خواهیم این انسان موثر و کامل را به کودکانمان بشناسانیم اما حاصل کار آ‌ن‌طور که باید و شاید نیست.
وی در ادامه به آثار تولید شده در زمینه زندگی پیامبر خاتم (ص) برای کودکان و نوجوانان اشاره کرده و گفت: البته تولید آثار در این زمینه برای کودکان سابقه تاریخی کمی دارد و به کمتر از پنجاه سال می‌رسد و در همین مدت نیز کمتر به تولید آثار با محوریت پیامبر اکرم(ص) توجه شده است. در میان آثار تولید شده هم هرچه به آثاری که در زمان گذشته برای بچه‌ها تولید شده است برگردیم با شعرها و داستان‌های قدیمی و روایت‌گونه مواجه می‌شویم و هرچه جلوتر می‌رویم به شیوه امروزی تولید اثر نزدیک‌تر می‌شویم.
فتاحی بیان کرد: هنوز جای کار بسیاری در این حوزه وجود دارد. با روایت داستان‌های امروزی برای بچه‌ها با شیوه نگارش جدید و با استفاده از خلاقیت می‌توان آثاری تولید کرد که تاثیرپذیری بالایی داشته باشند. از سوی دیگر باید به تصاویر استفاده شده در این آثار نیز توجه زیادی شود زیرا تصاویر تاثیر زیادی بر بچه‌ها دارد. در اغلب آثاری که تولید شده شاهد اعتبار بالای تاریخی و استنادی هستیم اما متاسفانه اعتبار ادبی و اصول داستان‌نویسی به خوبی رعایت نشده و با ساختار ادبیات امروز فاصله دارد. البته برخی از نویسندگان و شاعران تلاش کرده‌اند به ساختارهای امروز در تولید این‌گونه آثار نزدیک شوند اما به خاطر قداست پیامبر و سختی‌های موجود مجبورند خیلی با احتیاط در این راه قدم بردارند همچنین در تصویرسازی‌ها نیز محدودیت‌هایی وجود دارد.
به گفته این نویسنده، برای رفع چالش‌های موجود یک کار تیمی لازم است تا آثار تولید شده را با ادبیات امروز و به زبان بچه‌های نسل جدید منتقل کند و با رعایت همه اصول ادبی و ساختارهای ادبیات داستانی به مساله بپردازد. همچنین باید برای محدودیت‌هایی که در زمینه تولید محتوا و تصویر در این حوزه وجود دارد چاره‌اندیشی شود تا نویسندگان و تصویرگران با دست بازتری به تولید اثر در این حوزه پرداخته و بتوانند خلاقیت‌شان را بروز دهند.
فتاحی برگزاری جشنواره‌هایی در این زمینه را در رشد و پیشرفت این حوزه بسیار تاثیرگذار عنوان کرد و گفت: جشنواره خاتم فضای تازه‌ای ایجاد کرده تا در این فضا آثار جدیدی تولید شود، آثاری که تا بحال تولید نشده است و می‌تواند نماینده ادبیات امروز ما باشد. و این جشنواره می‌خواهد از این توان بالقوه استفاده کند تا درباره پیامبر کارهای تازه‌تر و خلاقانه‌تری تولید شود تا هم وجه تاریخی و هم وجه ادبی آنها حفظ شود و در نهایت از بین این آثار، بهترین اثر به مخاطبان و همچنین نویسندگان معرفی شود.