طاهره ایبد
روح مذهب و دین در حوزه کودک و نوجوان بسیار مهم است
طاهره ایبد، نویسنده حوزه کودک و نوجوان در آئین رونمایی از دو اثر بخش کودک و نوجوان جشنواره خاتم، بیان کرد: در حوزه کودک و نوجوان، روح مذهب و دین بسیار حائز اهمیت بوده و بحث مکارم اخلاق به شدت مطرح است. لازم است به مفاهیم اینچنینی بیشتر پرداخته شود، چراکه اخلاق نیاز واقعی یک جامعه است.
نشست رونمایی از کتاب‌های برگزیده دومین دوره جشنواره خاتم در بخش کودک و نوجوان، سه‌شنبه چهاردهم آذرماه با حضور علی‌اکبر اشعری، رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره خاتم، مجید قیصری، دبیر این جشنواره، حمیدرضا شاه‌آبادی و زهرا زواریان، اعضای هیات علمی جشنواره، طاهره ایبد، محمدعلی گودینی و علی‌اکبر والایی، و تعدادی دیگر از داستان نویسان در محل دفتر نشر فرهنگ اسلامی برگزار شد.
علی‌اکبر اشعری در این آئین گفت: با توجه به آثاری که در این دو دوره به‌دست ما رسیده، می‌توان سوژه‌های داستانی را به چند دسته تقسیم کرد که براساس آن طرح‌های داستانی شکل گرفته است؛ استفاده از وقایع تاریخی و مستندات مربوط به آن‌ها، رفتار پیامبر (ص) و سبک زندگی ایشان و مفاهیم دریافتی که نگارندگان داستان‌ها از زندگی پیامبر(ص) دریافت کرده‌اند.
رئیس شورای سیاستگذاری جشنواره خاتم ادامه داد: نویسندگان و مخاطبان ما می‌توانند هرجایی که ابهام و شبهه‌ای دارند با ما صحبت کنند تا کار را پیش ببریم. ما این نیازها را بررسی کرده تا بدانیم بیشتر چه مفاهیمی را باید برای کدام گروه سنی فراهم کنیم.
دریافت امروز ما از پیامبر (ص)، هدف جشنواره است
مجید قیصری به‌عنوان دیگر سخنران این برنامه، بیان کرد: هدف جشنواره خاتم، برانگیختن داستان نویسان برای نوشتن داستان در ارتباط با پیامبر مکرم اسلام است نه صرفاً داستان‌هایی که به جشنواره برسد و به مرحله نهایی راه پیدا کند و برگزیده شود.
دبیر جشنواره خاتم گفت: ما در جشنواره خاتم با این هدف پیش می‌رویم که داستان خوب داشته باشیم. می‌خواهیم بگوییم که پیامبر اسلام ارزش فکر کردن و پرداختن به‌عنوان یک فرم داستانی را دارد و مایه افتخار ماست؛ مایه افتخار زبان و فرهنگ و ادبیات ما است. نمی‌خواهیم صِرف جشنواره، داستان‌هایی را داشته باشیم. این جشنواره بهانه‌ای است که نویسندگان تشویق شده و برای نوشتن انگیزه‌ای داشته باشند.
قیصری اظهار کرد: دریافت امروز ما از پیامبر (ص)، هدف جشنواره است. مفاهیم کلی باید از ذهن منِ نویسنده عبور کند و وارد داستان شود و لازم است این مفاهیم را درونی کرده و بگذاریم از صافی ذهنمان عبور کند.
وی اضافه کرد : در امر داوری داستان‌هایی که از نویسندگان نوقلم به دستمان رسیده در کنار آثار نویسندگان شناخته‌شده‌تر نباید قرار بگیرد. آنچه درداوری داستان‌های کودک و نوجوان مورد‌نظر است نیز باید ارکان و عناصر خود را داشته باشد و داوری این آثار نیز براساس همین موارد صورت خواهد گرفت. داستان‌های فِلَش و خیلی کوتاه را نیز حتی می‌توان با توجه به تعدادشان در قالبی جداگانه مورد بحث و داوری قرار داد
امیدواریم که در سال‌های بعد با جزئیات بیشتری بتوانیم، سکان جشنواره را در دست داشته باشیم. و در امر داوری اساسنامه و ملاکهای آن را عنوان خواهیم کرد و از عنوان آن هیچ اِبایی نداریم.
خط داستانی و تاریخی مشخص
حمیدرضا شاه‌آبادی، عضو هیأت علمی جشنواره خاتم، در ادامه جلسه گفت: ما در پرداخت اینگونه داستان‌ها، خط داستانی و تاریخی مشخصی داریم که به راحتی نمی‌توان از آن عبور کرد؛ مثل بازنویسی عادی تلقی می‌شود. بهتر است یک داستان حاشیه‌ای درنظر بگیریم تا جریان را بهتر به تصویر بکشیم و روح جریان را هم با اینکار منتقل می‌کنیم.
توجه به محاطب‌شناسی در جشنواره خاتم
زهرا زواریان، از دیگر اعضای هیأت علمی جشنواره خاتم نیز اظهار کرد: باید بیشتر به موضوع مخاطب‌شناسی توجه داشته باشیم و بررسی کنیم که چرا کتاب‌های ما مخاطبان خودشان را پیدا نمی‌کنند.
بایدها و نبایدهای داوری روشن شود
علی‌اکبر والایی، یکی از نویسندگان حاضر در جلسه، با طرح نکاتی درباره داوری جشنواره، افزود: بایدها و نبایدهای داوری باید به روشنی مطرح شود. اینکه از چه چیزهایی عدول شود یا نه؟ به‌نظر می‌رسد داوران نگاهی سنتی به آثار دریافتی دارند. می‌خواهند ببینند که مستند بوده یا خیر. این موارد را برای اذهان آشکار کنند. می‌شود داستان نوشت و مستندات تاریخی آن را ذکر نکرد؟ بهتر است بستر تاریخی را استفاده نکنند و فقط معرفی کنند.
توجه بیشتر به منابعی با موضوع پیامبر (ص)
محمدعلی گودینی نیز گفت: منابعی که درباره پیامبر (ص) است، باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. اینطور نباشد که نویسنده آنقدر از عنصر خیال استفاده کند تا از حقیقت دور شود و ساختار اصلی موضوع را زیر سوال ببرد. نویسنده باید بداند که در منابع اصلی واقعه تاریخی چطور اتفاق افتاده است؛ اما آنچه در نوشته‌های جدیدترها می‌بینیم اینگونه نیست.
بسیاری از آثار، ضرورت جامعه نیستند
طاهره ایبد نیز در سخنانی بیان کرد: بحث کلی بر سر ادبیات دینی است، مشکلی که سال‌های سال بوده و هست و باعث شده که مردم ما دین‌زده شوند و دلیل عمده آن‌را می‌توان کتاب‌ها و فیلم‌هایی دانست که در این سال‌ها به جامعه ارائه شده است.
این نویسنده کودک نوجوان ادامه داد: در این جلسه بسیاری از آثاری که برای جشنواره‌ها ارسال می‌شود، صرفا به منظور جشنواره نوشته شده‌اند و ضرورت جامعه و حتی خود نویسنده محسوب نمی‌شود. موضوع دیگر، مسئله بازنویسی اتفاقات تاریخی است که اینکار چقدر ضرورت دارد؟ ازطرفی بحث استناد به منابع مورد استفاده برای خلق اثر هم بسیار مهم است که مبادا از منابعی که تحریفات بسیار در آن صورت گرفته، استفاده شود و چهره واقعی واقعه تاریخی دور بماند.
ایبد گفت: هدف ما باید اشاعه روح دین باشد. به‌ویژه در حوزه کودک ونوجوان، روح مذهب و دین بسیار حائز اهمیت بوده و بحث مکارم اخلاق به شدت مطرح است. برای مثال دروغی که لحظه به لحظه در آن هستیم را کودکان می‌بینند. لازم است به مفاهیم اینچنینی بیشتر پرداخته شود. اخلاق نیاز واقعی یک جامعه است.